misha de ridder
Twee van de drie keer dat we iets gaan bezoeken, of het nu een galerie is, een museum, restaurant of een bezienswaardigheid blijkt het dicht te zijn of niet meer te bestaan. Vaak zijn dingen simpelweg onvindbaar. Als je iets besteld in een restaurant van het menu blijken ze het gerecht niet te hebben. Geen taxichauffeur die een straatnaam weet of kaart kan lezen. Maar toch met je gaan rijden alsof ze het weten totdat je een brug overgaat die je helemaal niet kent.
Gisteren gaven we een lezing op de American University. Julia liet Lost & Found flyers zien als introductie over grafisch ontwerp in Nederland. De studenten snapten er niets van. Ze begrepen niet dat grafisch ontwerp ook autonoom kan zijn. Egyptische kunstenaars die aansluiting willen bij de westerse hedendaagse kunst moeten sociaal geëngageerd zijn. Dat is het enige dat westerse curatoren willen zien. Kunst in Egypte is niet vrij. Als het niet de overheid is die je in een keurslijf dwingt, dan is het wel de westerse kunstwereld.
Elke dag loop ik langs deze plek op weg naar mijn atelier. Op 20 september heb ik ook al een foto van deze boom gemaakt. Deze foto doet me denken aan de tekeningen met gewassen inkt die ik maakte op de middelbare school toen ik 14 was. Gekwelde bomen op kerkhoven waren toen mijn onderwerp. Blijkbaar zit het toch nog ergens in me. Vandaag is het uitzonderlijk koud geworden, 19°C overdag en s’nachts 9°C!
Ik droomde dat ik weer begonnen was met roken. Tien jaar geleden ben ik gestopt. De droom was zeer realistisch. Geschrokken keek ik naar mijn hand met de brandende sigaret, maar het kwam niet in me op dat hem zou kunnen uitdrukken. Onlangs heb ik wat trekken van een ’sheesha’, een waterpijp, genomen. Ik was meteen high van de nicotine. Iedereen rookt waterpijp, als je rookt heb je minder last van de smog. Er is in Egypte een verbod op het fotograferen van electriciteitsmasten. Ze mogen in Israël niet weten waar ze staan, maar daar lezen ze mijn blog toch niet.
Als je door de Nijldelta rijdt en je kijkt door je oogharen naar het landschap is het soms net alsof je in Nederland door de polder rijdt. Zeker met wolkenluchten zoals vandaag. Dan is het net Ruysdael in Afrika. Het landschap van de Nijldelta is plat, er zijn dijken, kanalen en zo nu en dan wat palmbomen. Je ziet zelfs mensen fietsen! De omgeving van Port Saïd deed me aan het Westelijk Havengebied in Amsterdam denken. En Port Saïd is soms net IJmuiden. Maar dan toch heel anders.
Sinds enkele dagen heeft de politie de witte tropenuniformen verwisseld door zwarte uniformen met wollen truien. Eerst dacht ik dat een nieuw soort politie op straat verschenen was totdat het kwartje viel: het is hun winter tenue. Opeens is het ook frisser, maar nog steeds 28 °C, toch is dit het eerste teken van de naderende winter. Het gerucht doet de ronde er een rel is geweest op de eerste dag van de Eid-al-Fitr. Een groep jongens zou passerende meisjes hun hoofddoek en kleren hebben afgerukt.
Egyptenaren zijn vriendelijke mensen. Sommige Egyptenaren zijn wel erg vriendelijk, en dan moet je op je hoede zijn. Zeker als ze Dries van Agt of Rita Corita tot hun vriendenkring rekenen. Je zit zo op een kameel of de naam van je dochter wordt gekalligrafeerd op papyrus. De echte oplichter speelt een spel met je onwetendheid, je vertrouwen en je hebzucht. Ondertussen weet ik dat de gemiddelde Egyptenaar te verlegen is om je aan te spreken. En zeker niet in het Nederlands verklaart dat zijn oom op de Zwarte Markt in Beverwijk werkt of dat hij naar de Efteling is geweest. Al heb ik die laatste wel beloofd zijn fotoalbum te komen bekijken.
Vandaag moest ons visum worden verlengd in het Mugamma, een monsterlijke betonnen moloch met veel loketten, krioelende mensen en onnavolgbare procedures. De smalle gangen waren overgenomen door slimme ondernemers die er een koffiehuis van gemaakt hadden. Met het gebed werden tapijtjes uitgerold voor de wachtenden. En dan weer lekker voordringen met zijn allen, want in de rij staan is niet voor Egyptenaren. Ik zag ook nog een varend reclamebord op de Nijl.