Month: November 2006

Soms als ik ’s ochtends in mijn bed lig meen ik in het razen van het verkeer, het ruisen van de wind te herkennen. Ik stel me voor dat het buiten stormt en de lucht donker en grijs is. Dan doe ik de luiken open: een blauwe lucht, iedere dag weer. Regen heb ik al maanden niet gezien. Op 15 december vliegen we naar Nederland terug. We hebben er nog niet zo’n zin in. We worden overvallen door vlagen melancholie. We missen Kaïro nu al. Ik maak nog snel lijstjes met wat ik nog wil doen. En zondagavond Lost & Found in de Townhouse

Elke Nederlander die meer wil zien van Egypte dan piramides en de binnenkant een vijf sterren hotel leest Een goede man slaat soms zijn vrouw van Joris Luyendijk. Luyendijk woonde een jaar in Kaïro, hij probeerde als Hollander te integreren in de Egyptische cultuur. Ik heb behoorlijk wat boeken gelezen voor vertrek, maar ik had steeds geen zin om Luyendijks’ boek te lezen. Julia heeft het wel gelezen. Ik vreesde dat de bril van Luyendijk mijn eerste ervaringen teveel zou kleuren. Later werd deze angst bevestigd doordat de Nederlanders die we ontmoeten opvallend vaak refereerden naar het boek om hun ervaringen te duiden. Nu ik nog tweëenhalve week te gaan heb, ben ik toch begonnen met lezen. Het eerste hoofdstuk is meteen al verhelderend. Misschien had ik er toch eerder aan moeten beginnen.

Ken je het SIRE spotje over Nederlanders die een ‘te kort lontje’ hebben? Het zou uit het Kaïreense leven gegegrepen kunnen zijn. Ik zag een bus die een auto aangereden had. Het ongeluk blokkeert de weg. De automobilist springt uit zijn auto en trekt de chauffeur uit de bus. De bestuurder van de auto die niet verder kan, mengt zich in de discussie. Nu stappen er passagiers uit de bus en keren zich tegen de aangereden automobilist. Drie verkeersagenten proberen de aangereden automobilist aan te sporen zijn auto verplaatsen. Voor hij in zijn auto kan stappen, zijn ook mensen die in de file staan achter hun stuur vandaan gekropen. Zo’n dertig man staan druk met hun armen te gebaren en tegen elkaar te schreeuwen. De aangereden automobilist zet zijn auto iets naar voren. Met gierende banden zet de file zich in beweging. De mensen schelden vanuit hun autoraampje naar de ruziemakers.

Victoria eet nu een dikke maand vast voedsel. Haar lievelingseten is mango. Gekookte worteltjes vindt ze vies. Banaan, sinaasappel en brood zijn oké, gekookte aardappel en appel twijfelachtig. Komkommer krijgt ze in restaurant Estoril van de ober. Homemade bananacake glijdt er zo in. En water drinken uit een beker doet ze alsof ze nooit anders gedaan heeft. Onlangs heeft ze ontdekt dat ze haar mondje kan dichthouden als er een lepel aankomt. Zeker als er gekookte worteltjes op het menu staan. We hebben net gelezen over de methode van Rapley. Mag ze haar eigen eten vasthouden. Dat gaan we uitproberen. Het geeft ook minder troep.

Meestal kom je erachter dat de kaart die je in Nederland hebt gekocht verouderd is. Maar de kaart die ik van Kaïro heb is té recent. Er staat een metrolijn op die helemaal niet bestaat. In het begin gaf dat een hoop verwarring en vruchteloos gezoek. Pas als je de kleine lettertjes aan de rand van de kaart leest, blijkt dat het gaat om de geplande lijn 3. De eerste schep is nog niet eens de grond in. Iedereen die de kaart ziet, vraagt meteen waar ik hem gekocht heb. Deze heeft niemand ooit gezien. Mijn kaart is uit 2002 en gemaakt in Vancouver, Canada.

Deze foto is op El Gezira gemaakt, een eiland in de Nijl. De Gezira Sporting Club, een voormalige paleistuin, is de enige open groene ruimte in de stad. Het Nijldal is helemaal volgebouwd. De middeleeuwse stad lag aan de rand van de woestijn. De oostelijke oever is begin vorige eeuw bebouwd en de westelijke oever in de jaren zestig. In de omringende woestijn werd tot voor kort niet gebouwd. In de woestijn wonen Arabische stammen en Bedouinen. De échte Egyptenaar wil alleen tussen het weelderige groen van het Nijldal wonen.

De Egyptenaren, en niet in de laatste plaats de Egyptische kunstenaars, hebben een zeker wantrouwen tegen buitenlanders. Dit is historisch bepaald. Eeuwenlange overheersing door vreemde mogendheden heeft hen geleerd dat buitenlanders vaak meer komen halen dan brengen. Tegenwoordig is het niet anders. Er zijn buitenlandse curatoren en kunstenaars die Egypte gebruiken om thuis te scoren. Nog in Nederland dachten we dat de kunstenaars hier zouden staan te trappelen om hun buitenlands netwerk uit te breiden. Niets is minder waar. Ze zijn buitenlander moe. Je bent de zoveelste die komt uitzuigen en betuttelen. Ik hoop dat ze mij het voordeel van de twijfel gunnen.

Als Kaïro een kleur zou hebben zou het zwart zijn. Het zwart van het roet dat ik elke avond van mijn voeten was. Het roet dat de gebouwen, straten, bruggen, planten en dieren met een grauw laagje bedekt. Het zwart van de gesluierde vrouwen en het zwart van de ogen die me proberen te verleiden. Het zwart van het duister dat over de stad valt en de stad opnieuw tot leven wekt. Het zwart van de baard van onze kruidenier waar Victoria te hard aan trok.

Het ritme van de straat is met geen pen te beschrijven. Er zoveel geluid dat je hoofd ervan dicht gaat zitten: pratende mensen, oorverdovende muziek, toeterende auto’s, ronkende dieselmotoren en luidsprekers die oproepen tot het gebed. Soms zijn de geluiden, bewegingen en geuren om je heen zo overweldigend dat je in extase raakt. Het geeft een enorme energie. Je hebt het gevoel dat je de hele wereld aankunt. Het volgende moment hang je met acht mensen aan de zijkant van een mini-busje en hop daar steek je een tienbaans snelweg over, terwijl je behendig de aansnellende auto’s ontwijkt.

Iemand beweerde dat in Opper-Egypte in een dorp als een meisje uitgehuwelijkt wordt ze in de huwelijksnacht in de slaapkamer belandt met een man die ze tot voor kort alleen nog vanuit de verte heeft gezien. Het gaat om het maagdenvlies. Als het meisje haar benen niet wil spreiden wordt de moeder van het meisje geroepen om te helpen. Als dat niet lukt komt de moeder van de man erbij en samen duwen ze de benen van elkaar. De man moet met zijn vinger het maagdenvlies doorprikken. Het bebloede laken wordt triomfantelijk uit het raam geworpen als bewijs. Toch hebben meisjes seks voor het huwelijk. Voor zeventig euro zet een chirurg er weer een spiksplinternieuw maagdenvlies in. Of er een korreltje zout bij dit verhaal moet?